Werkwijze

Na de coronapandemie herneemt het normale leven – weliswaar voorzichtig – weer. Ook ik zal vanaf nu terug aan het werk gaan in de praktijk zelf. 

Hoewel het werken van op afstand mij en de cliënten voor heel wat uitdagingen heeft gesteld, zijn er ook een aantal voordelen duidelijk geworden. Zo bespaar je jezelf als cliënt de verplaatsing naar de praktijk, kan je in je vertrouwde omgeving het gesprek voeren, is er een grotere flexibiliteit voor het inplannen van de afspraken, … Ik heb dan ook besloten om online en telefonische therapie te blijven aanbieden. Videocall, chat en telefonische contacten behoren tot de mogelijkheden.

Wil je meer informatie over therapie op afstand of wens je een afspraak? Neem dan zeker hier eens een kijkje of neem contact op.

De woorden “Blijf in uw kot” van onze ontslagnemend minister van volksgezondheid Maggie De Block zullen waarschijnlijk nog lang blijven hangen. Hoewel zij zich met deze uitspraak enkel richtte tot de zieken, roepen wetenschappers intussen op om met z’n allen zoveel mogelijk thuis te blijven om de verspreiding van het coronavirus in te dijken.

Telewerken als psycholoog, het leek een onmogelijke opdracht tot ik dacht aan videocalls. Waarom zou ik elk uur een andere cliënt blijven zien met het risico dat ik zelf besmet raak en/of mijn cliënten via mij besmet raken door één contact tussen mij en een besmette cliënt. Juist. Daar is geen enkele reden toe want, zo stelde de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen in hun richtlijn naar aanleiding van de uitbraak van het coronavirus in ons land, therapie via videocalls blijkt een zo goed als evenwaardig alternatief voor reguliere therapie.

Vanaf vandaag schakel ik dan ook over op videocalls voor al mijn therapiesessies. Deze overschakeling zal zeker een uitdaging vormen. Die uitdaging zal echter in het niet vallen bij de uitdaging waar ons zorgpersoneel voor zou komen te staan als het coronavirus écht doorbreekt in ons land.

Hoewel we vooral de rust moeten bewaren en niet in paniek moeten slaan, is het belangrijk om elk onze eigen verantwoordelijkheid te nemen. We hoeven hiervoor niet te wachten op maatregelen van de overheid om een bijdrage te kunnen leveren, we moeten hiervoor enkel ons gezond verstand gebruiken en misschien even uit onze comfortzone treden. Dat is ook wat ik vandaag doe. Dus, richt je niet op het omzeilen van de opgelegde maatregelen maar:

• Geniet van het contact met je huisgenoten, zoek het de komende periode eens niet buiten de deur.
• Geniet van de tijd die je uitspaart door niet in de file te mogen staan gedurende deze periode van verplicht telewerken.
• Doe de dingen waar je anders niet aan toe komt omwille van de dagelijkse rush: een boek lezen, een film kijken, die ene hobby waarvoor je ooit eens alles aankocht en die nu stof ligt te vangen, het gras maaien, de auto wassen, …

Word je toch ziek? Blijf dan in elk geval thuis en ga zeker niet zomaar naar de dokter, spoedgevallendienst of apotheker. Neem eerst telefonisch contact op om besmetting van onze artsen, verpleegkundigen, apothekers, … te voorkomen.

Wil je meer informatie of maak je graag een afspraak voor een eerste consultatie? Vul dan gerust het contactformulier in.

Of het nu is omwille van een burn-out, omwille van (langdurige) ziekte of omwille van nog iets anders, in mijn praktijk ontmoet ik regelmatig cliënten die onverwacht een tijdje thuis komen te zitten.

Hoewel we allemaal wel dromen van meer tijd voor onszelf, is die aanpassing van een vaak druk en gestructureerd werkschema naar eindeloos veel vrije tijd meestal niet eenvoudig. Mensen geven op zo’n moment aan dat ze tot niets komen, ook al willen ze wel bepaalde dingen doen in de tijd die nu beschikbaar is. Gaande van het huishouden tot hobby’s, er komt niets van in huis. Dit komt omdat er geen enkele tijdsdruk meer is. Wat vandaag niet gedaan is, kan morgen nog gedaan worden, of overmorgen, volgende week of volgende maand. Het kan op zo’n momenten helpen om een planning op te maken waarop je per dag noteert wat je wilt en/of moet doen. Dit brengt opnieuw structuur in al die vrije tijd en je zal hierdoor makkelijker in actie komen. Wanneer je de doelen op je planning haalt zal je ook weer tevredenheid ervaren.

Tegelijkertijd is ons werk in de huidige maatschappij een heel groot en belangrijk deel van ons zijn, van onze persoon.

Op zo’n moment geef ik cliënten vaak volgende vraag mee: “Wat had je de voorbije jaren willen doen en heb je niet kunnen doen?”

Vaak zijn we ons werk, dat komt ook terug bij nieuwe kennismakingen. Ons werk is op het moment dat we ons voorstellen vaak één van de eerste beschrijvingen die we, gevraagd of ongevraagd, van onszelf geven. We zien ons werk ook als onze bijdrage aan of ons nut voor deze maatschappij. Regelmatig hoor ik cliënten zeggen: “Ik zou zo graag weer gaan werken, weer iets nuttig doen.” De verplichte rust wordt op deze manier een bron van frustratie in plaats van een mogelijkheid om te herstellen. Op zo’n moment geef ik cliënten vaak volgende vraag mee: “Wat had je de voorbije jaren willen doen en heb je niet kunnen doen?” De meeste mensen moeten hier even over nadenken, vaak kunnen ze zich niet meer herinneren wanneer ze zichzelf voor het laatst de vraag gesteld hebben wat ze zelf willen omdat ze altijd zo meegesleurd werden in hun verplichtingen. De volgende sessie hoor ik vaak de meest uiteenlopende dromen en wensen, vaak zijn cliënten zelfs al ingeschreven in een nieuwe hobbyclub of allerlei activiteiten aan het plannen. Andere cliënten dromen dan weer van zonder schuldgevoel eventjes niets te kunnen doen.

Door stil te staan bij wat we nu echt willen en belangrijk vinden in het leven, zetten we de eerste stap naar een tijdsbesteding die ons tevredenheid, voldoening en rust schenkt. Misschien moeten we ons van tijd tot tijd allemaal even de vraag stellen “Wat had je de voorbije jaren willen doen en heb je niet kunnen doen?” en onszelf vervolgens ook de tijd gunnen om bezig te zijn met dingen die er voor ons – al dan niet naast ons werk – echt toe doen?

Nood aan een gesprek hierover? Maak een afspraak met mij, dan denken we samen na over wat voor jou echt telt in het leven.

Een tijdje geleden deelde ik al het filmpje “I had a Black Dog, his name was depression” van de World Health Organization. Zij maakten ook een filmpje voor mensen die iemand in hun omgeving hebben die lijdt aan een depressie: “Living with a Black Dog”.

Als partner, familielid, vriend(in), collega, … is weten hoe je kan helpen, niet vanzelfsprekend. Bovendien kan je met goedbedoelde uitspraken of initiatieven soms op onverwachte – kwade, apathische, negatieve, … – reacties van The Black Dog stuiten. Ook dat is moeilijk om mee om te gaan.

“Try not talking, instead grow your ears and open your hart. Really being there for someone without opinion or judgement is one of the best gifts you can ever give”

Een van de belangrijkste adviezen gegeven in het filmpje is misschien wel “Try not talking, instead grow your ears and open your hart. Really being there for someone without opinion or judgement is one of the best gifts you can ever give.”. Tegelijkertijd is dit misschien wel het moeilijkste want willen we niet allemaal iemand helpen in woorden en daden? Door – goedbedoelde maar soms toch ongefundeerde – adviezen te geven, door te zeggen dat het toch allemaal alleen maar in hun hoofd zit en ze zich maar moeten vermannen, door te zeggen dat er mensen zijn die het veel zwaarder hebben, …? Misschien heb je zelf al eens zo’n strategie uitgeprobeerd, misschien heb je ook al ervaren dat dit de depressieve klachten soms nog erger lijkt te maken of dat de persoon in kwestie zich hierdoor heel onbegrepen voelt en boos wordt? Probeer eens gewoon te luisteren, geen adviezen te geven en er te zijn op een meelevende, empathische en begrijpende manier. Misschien draait jullie gesprek dan wel helemaal anders uit. Anderzijds is het ook zo dat mensen met depressieve klachten vaak negatief, boos, kritisch, … zullen reageren op gelijk wat je zegt en doet, besef dan goed dat dit de depressie is die spreekt en niet de persoon.

Hoewel het belangrijk is om er te zijn voor je naasten, is het ook cruciaal om te beseffen dat je als partner, familielid, vriend(in), collega, … ook je eigen grenzen hebt en moet respecteren want leven met een persoon met depressie, verhoogt de kans om zelf depressief te worden. Zorg er dus voor dat je nog voldoende dingen doet waar je plezier uit haalt. Daarnaast moet je weten dat je de depressie waarschijnlijk niet alleen kan oplossen. Je moedigt de persoon dan ook best aan om professionele hulp te zoeken. Nog beter is om samen op zoek te gaan naar professionele hulp, een afspraak te maken en eventueel zelfs die eerste keer mee te gaan.

Om mijn praktijk wat meer naambekendheid te geven, ben ik vanaf vandaag ook geregistreerd op www.vind-een-psycholoog.be.

Mijn pagina kan je hier bekijken. Door mijn registratie is het nu ook mogelijk om mij via het contactformulier van vind-een-psycholoog.be te contacteren. Uiteraard kan dit ook nog steeds via het contactformulier, via mail (psycholoog.potoms@gmail.com) of telefonisch (+32 474 13 83 72).

“I learned not to be afraid of The Black Dog and I taught him a few new tricks of my own.”

Winston Churchill schreef – naar aanleiding van het verhaal van een vrouw die voor haar depressie hulp gekregen had van een dokter – ooit het volgende: “I think this man might be useful to me – if my black dog returns. He seems quite away from me now – it is such a relief. All the colours come back into the picture.”

The Black Dog als beeldspraak voor depressie(ve klachten) is populair geworden door de uitspraak van Winston Churchill maar werd ook voordien al gebruikt om depressie te omschrijven. Hoewel in vraag gesteld wordt of Churchill leed aan klinische depressies of eerder last had van sombere periodes, is zijn beschrijving van het wegblijven van The Black Dog treffend: het is een opluchting, alle kleuren komen terug in beeld.

Op internet is bovenstaand filmpje van de World Health Organization te vinden waarin een man aan de hand van The Black Dog uitlegt hoe hij zich voelt. Hij vertelt onder andere volgende dingen:

“Whenever The Black Dog made an appearance, I felt empty and life just seemed to slow down.”

“When the rest of the world seemed to be enjoying life, I could only see it through The Black Dog.”

“Doing anything or going anywhere with The Black Dog required superhuman strength.”

“My biggest fear was being found out, I worried that people would judge me. Because of the shame and stigma of The Black Dog I was constantly worried that I would be found out, so I invested vast amounts of energy into covering him up. Keeping up an emotional lie is exhausting.”

Herkenbaar? De man in het filmpje zegt ook het volgende:

“Eventually, I felt totally isolated from everything and everyone. The Black Dog had finally succeeded in hijacking my life. When you lose all joy in life, you can begin to question what the point of it is. Thankfully this was the time that is sought professional help, this was the first step towards recovery and a major turning point in my life.”

“I learned not to be afraid of The Black Dog and I taught him a few new tricks of my own.”

“The most important thing to remember is that no matter how bad it gets, if you take the right steps, talk to right people, The Black Dog days can and will pass.”

“I wouldn’t say that I am grateful for The Black Dog but he has been an incredible teacher, he forced me to reevaluate and simplify my life, I learned that rather than running away from my problems it’s better to embrace them.”

“The Black Dog may always be part of my life but he’ll never be the beast that he once was, we have an understanding.”

Misschien zijn die laatste citaten voor jou nog niet (volledig) herkenbaar maar dat kunnen ze wel worden. Ook jij kan door professionele hulp te zoeken je leven terugnemen van jouw Black Dog. Je kan leren van je ervaringen met jouw Black Dog en samen kunnen we op zoek gaan naar net die trucjes die jou helpen om tot een goede verstandhouding te komen met jouw Black Dog. Misschien blijft hij deel van je leven maar je zal er niet meer door verpletterd worden, hij zal er niet meer in slagen al je dagen kleurloos te maken, je zal terug kunnen genieten van dingen waar je vroeger ook van genoot, …

Wil jij je leven – en meer nog de leiband van jouw Black Dog – ook graag weer zelf in handen nemen? Maak dan een afspraak met mij, een eerste stap naar je herstel is het sowieso. Wie weet zie je het achteraf ook wel als een keerpunt in je leven.

Een woordje uitleg bij mijn werkwijze.

Zoals je kan lezen bij werkwijze, werk ik vanuit het oplossingsgericht cognitief en systemisch perspectief. Dat betekent dat de mogelijkheden – en niet de moeilijkheden – centraal staan. Er wordt zeker de tijd genomen om te praten over wat moeilijk loopt maar al snel gaan we samen op zoek naar hoe het anders kan. Daarbij werk ik met de sterktes van de cliënt. Het kan dus lijken alsof het slagen van de therapie volledig afhangt van de cliënt, dat de psycholoog het zichzelf gemakkelijk maakt en geen actieve rol opneemt en alles aan de cliënt overlaat. Dat is niet het geval maar ik ga er wel vanuit dat er al voldoende sterktes zijn bij mijn cliënten en dat deze dus enkel gevonden – en niet gecreëerd – moeten worden.

Bij aanvang van een therapeutisch traject onderzoeken we samen het doel van de therapie, het gaat dan om het doel dat de cliënt voor ogen heeft. Als psycholoog bepaal ik niet waaraan de cliënt moet werken, komt een cliënt bijvoorbeeld met depressieve klachten dan ga ik dus niet voorstellen om te werken rond stoppen met roken. Deze focus op de wens van de cliënt maakt ook dat ik zelden of nooit te maken krijg met een “ongemotiveerde” cliënt, aangezien ik geen doelstellingen opleg maar werk aan iets waar de cliënt aan wil werken. Om terug te gaan naar het voorbeeld: de depressieve cliënt zal gemotiveerd zijn om iets aan zijn depressie te doen maar (mogelijk) niet om te stoppen met roken. Soms is de vraag van een cliënt meteen duidelijk, in sommige gevallen neemt het zoeken naar de vraag van de cliënt enkele sessies in beslag.

Wanneer we het eens zijn over het doel van de therapie, ga ik met behulp van vragen op zoek naar momenten waarop het wel goed gaat en op welke manier deze situaties verschillen van de momenten waarop het moeilijk loopt. De depressieve cliënt kan mogelijk opmerken dat hij op momenten dat het goed gaat genuanceerder denkt en hij niet – zoals hem schijnbaar automatisch overkomt op een slecht moment – alles zwart of wit ziet. Een dergelijke observatie creëert openingen om tot verandering te komen. De cliënt kan in eerste instantie leren om zich bewust te worden van dergelijke gedachten, gedragingen, … op het moment dat ze zich voordoen. Een volgende stap is dan om te proberen het gewenste gedrag meer te stellen. Zo kan tot de beoogde verandering gekomen worden, zo kan het doel van de therapie bereikt worden. Je zou dus kunnen zeggen dat er in therapie een context gecreëerd wordt waarin de cliënt zichzelf kan observeren en zijn eigen sterktes en mogelijkheden kan opmerken, op die manier worden er keuzemogelijkheden gecreëerd. Voorheen had de cliënt het gevoel te vervallen in automatische gedragingen of gedachten waarover hij geen controle had, na therapie en oefening zal hij het tijdig kunnen opmerken als dit dreigt te gebeuren en een alternatief – gewenst – gedrag kunnen kiezen.